Cà phê có nguồn gốc như thế nào? Bạn có biết cây cafe được phát hiện vào năm nào và nước nào là nước đầu tiên phát hiện ra cây cafe? Các thành phần hoá học của cafe? Các loại cafe – phân loại cafe – cafe có mấy loại… là câu hỏi của rất nhiều người đang tìm hiểu về cafe. Hãy cùng chúng tôi xem lịch sử hình thành và phát triển của cây cafe (nguồn gốc). Cây cafe có mặt ở Việt Nam (du nhập vào Việt Nam) vào năm nào?
Nguồn gốc cây cà phê
Những câu chuyện về cà phê thì rất nhiều, thực hay hư thì cũng ít ai kiểm chứng. Đôi khi họ phóng đại lên cho nó ly kỳ, thú vị như chính cái hậu vị để lại khi giọt cà phê tan vào trong từng tế bào cảm giác!
Trong những câu chuyện từng nghe thì đây là câu chuyện hợp lý nhất. Đó là câu chuyện của anh chàng chăn dê tên Kaldi người xứ Abyssinia với đàn dê của anh ta. Chuyện kể rằng, đàn dê của anh đã ăn một loại quả cây lạ có màu đo đỏ rồi sau đó có những biểu hiện lạ thường.
Kaldi phát hiện ra điều đó, anh liều ăn thử và thấy mình hưng phấn hẳn lên. Cậu cứ ngờ rằng mình đã gặp một phép lạ bèn báo ngay cho vị quản nhiệm ở một tu viện gần đó. Nhà tu kia sợ rằng đây chính là một thứ trái cấm của quỷ dữ nên lập tức vứt vào lò lửa.
Thế nhưng khi những quả kia cháy xém tỏa ra một mùi thơm lừng, đến lúc này người tu sĩ kia mới tin rằng đó là một món quà của Thượng Đế ban tặng nên vội kêu thêm những tăng lữ khác đến tiếp tay. Họ đem rang lên, giã nhỏ rồi pha vào nước uống để mọi người cùng hưởng thiên ân.
Đó là truyền thuyết, còn những di chỉ khảo cổ, những ghi chép của con người còn lại cho đến ngày nay. Người ta biết rằng, Kaffa (Ethiopia ngày nay) chính là vùng đất khởi nguyên của cây cà phê. Từ thế kỷ thứ IX đã có những ghi nhận ở đây, đến thế kỷ XIV . Những người buôn nô lệ đã mang cà phê từ Ethiopia sang xứ Ả Rập.
Nhưng tới tận thế kỷ XV người ta mới biết rang cà phê lên và sử dụng làm đồ uống. Cà phê đã trở thành một thức uống truyền thống của người Ả Rập và là nơi trồng cà phê độc quyền với trung tâm giao dịch cà phê là thành phố cảng Mocha, hay còn được gọi là Mokka, tức là thành phố Al Mukha thuộc Yemen ngày nay.
Những loại cà phê.
Cà phê Việt Nam hiện nay có 3 giống phổ biến nhất:
- Cà phê Robusta: Đây là loại cà phê được trồng phổ biến nhất ở Việt. Cà phê Robusta phân bố chủ yếu trên địa bàn Tây Nguyên, nơi có nhiệt độ trung bình nằm trong khoảng 25-30 độ C và lượng mưa trung bình quanh năm đủ lớn cho cây phát triển, ra hoa, kết quả.
- Cà phê Arabica: Chiếm khoảng 10% tổng sản lượng cà phê cả nước. Arabica thích hợp với khí hậu ôn đới với nhiệt độ khoảng từ 20-25 độ C và phát triển tốt trên các vùng núi cao. Cà phê Arabica chủ yếu phân bố tại hai tỉnh Đắc Lắk và Lâm Đồng, là nơi có địa hình núi rừng cao từ 500-700m và thời tiết khá mát mẻ, dễ chịu.
- Cà phê Cherry: Chỉ chiểm khoảng 1% trên tổng sản lượng cà phê hằng năm nhưng Cherry vẫn đóng góp một phần hương vị đặc biệt vào danh mục các loại cà phê của Việt Nam. Cà phê Cherry được phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi như Gia Lai, Kon Tum, Nghệ An và cho năng suất thấp.
Trong ba loại cà phê trên, Arabica là loại có giá trị thương phẩm cao nhất và được nhiều người ưa chuộng.
Quá Trình Sản Xuất Cà Phê
Sau khi được thu hoạch từ cây cà phê, quá trình sản xuất cà phê bắt đầu. Quá trình này bao gồm nhiều bước quan trọng để tạo ra những hạt cà phê ngon và chất lượng. Dưới đây là các bước cơ bản trong quá trình sản xuất cà phê:
Bước 1: Thu Hoạch
Thu hoạch là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình sản xuất cà phê. Hạt cà phê được thu hoạch từ cây cà phê bằng cách chọn lựa các trái cây chín màu. Đối với cà phê Arabica, quá trình thu hoạch thường thực hiện thủ công để đảm bảo chỉ thu hoạch những trái cây tốt nhất. Trong khi đó, cà phê Robusta thường được thu hoạch bằng cách dùng máy móc do nó không đòi hỏi sự tinh tế như Arabica.
Bước 2: Tách Vỏ Và Lớp Cái
Sau khi thu hoạch, các hạt cà phê cần được tách ra khỏi vỏ và lớp cái. Quá trình này thường thực hiện bằng cách sử dụng các máy móc đặc biệt. Lớp vỏ và lớp cái thường được sử dụng làm phân bón hữu cơ hoặc chất làm đất cho các vườn cây khác.
Bước 3: Sấy Hạt Cà Phê
Sau khi được tách ra khỏi vỏ và lớp cái, hạt cà phê cần được sấy để giảm độ ẩm. Quá trình sấy có thể thực hiện bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm sấy tự nhiên dưới ánh nắng mặt trời hoặc sấy bằng máy sấy.
Bước 4: Rang Xay Hạt Cà Phê
Rang xay là bước quan trọng để tạo ra hương vị đặc trưng của cà phê. Hạt cà phê sau khi đã được sấy khô sẽ được rang xay ở nhiều mức độ khác nhau, tùy thuộc vào loại cà phê mà bạn muốn tạo ra. Rang xay cà phê tạo ra các hương vị và mùi hương đặc biệt cho từng loại cà phê.
Bước 5: Đóng Gói
Sau khi đã rang xay, hạt cà phê sẽ được đóng gói vào các bao bì thích hợp để bảo quản và vận chuyển. Đóng gói cà phê cần phải được thực hiện cẩn thận để đảm bảo rằng không khí không xâm nhập vào bao bì và làm mất hương vị của cà phê.
Hương Vị Cà Phê
Hương vị của cà phê được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm loại cây cà phê, nơi trồng, quá trình xử lý, và cả quá trình rang xay. Dưới đây là một số đặc điểm hương vị thường thấy trong cà phê:
Hương Thơm
Mỗi loại cà phê có hương thơm riêng biệt. Cà phê Arabica thường có hương thơm tinh tế với các ghi chú hoa quả, hạt ngũ cốc, hoặc hương cây cỏ. Trong khi đó, cà phê Robusta thường có mùi hương đất sét và gỗ, cùng với hương caramen đặc trưng.
Vị Đắng
Vị đắng là một đặc điểm quan trọng trong hương vị của cà phê. Vị đắng này phát sinh từ cafein trong hạt cà phê. Cà phê Arabica thường có vị đắng nhẹ hơn so với Robusta.
Cơ Cấu
Cơ cấu của cà phê liên quan đến độ đậm và đặc của nó. Cà phê có thể có cơ cấu nhẹ, trung bình, hoặc đậm đà, tùy thuộc vào cách bạn rang xay hạt cà phê.
Hậu Vị
Hậu vị là cảm giác mà bạn cảm nhận sau khi đã uống cà phê. Cà phê Arabica thường có hậu vị dài và tinh tế, trong khi Robusta có hậu vị ngắn và đắng.
Cà Phê Trên Thế Giới
Cà phê là một sản phẩm toàn cầu và được sản xuất và tiêu thụ trên toàn thế giới. Các quốc gia nhiệt đới như Brazil, Colombia, Ethiopia và Việt Nam là những quốc gia nổi tiếng về sản xuất cà phê. Tuy nhiên, cà phê cũng được trồng và sản xuất ở nhiều nơi khác trên thế giới.
Kết Luận
Cà phê là một đồ uống đa dạng và phong phú về hương vị, mà nguồn gốc của nó có rất nhiều chi tiết thú vị. Từ các loại cây cà phê đến quy trình sản xuất và hương vị cuối cùng, cà phê thực sự là một nghệ thuật. Hãy tiếp tục thưởng thức và khám phá thế giới của cà phê thông qua cốc đen thơm ngon trên bàn của bạn.
