Hương vị cà phê biến đổi theo độ cao như thế nào? Độ cao là yếu tố tiên quyết tác động đến chất lượng cà phê & quan trọng như chính nguồn giống. Cây cà phê được canh tác càng cao thì chu kỳ sinh trưởng càng kéo dài, sự tích lũy dinh dưỡng trong hạt diễn ra chậm hơn, kết quả là hương vị phong phú hơn, hạt cứng chắc và nặng hơn (chính xác là mật độ hạt cao hơn). Thêm vào đó, cây cà phê sinh trưởng trên các vùng núi cao thường được canh tác theo phương pháp hữu cơ, dưới tán cây rừng, nên giá trị kinh tế cũng cao hơn.
Độ cao canh tác cho bạn biết điều gì?
Ngày nay, một số gói cà phê sẽ cho bạn biết nó được trồng ở độ cao bao nhiêu mét trên mực nước biển (meters above sea level, viết tắt là masl). Một cách đơn giản, điều này có nghĩa rằng cà phê được trồng càng cao so với mực nước biển thì có chất lượng cao hơn. Theo Coffee Research Institute (CQI), ở vùng khí hậu cận nhiệt đới, độ cao tốt nhất để trồng cà phê là khoảng 550 đến 1.100 masl, và ở những nơi gần xích đạo, điểm tối ưu thường nằm trong khoảng từ 1.000 đến 2.000 masl, đồng thời phải đảm bảo là cây cà phê không không phải chịu sương giá, bất kể nó ở đâu.
Trong thương mại, dựa theo độ cao so với mặt nước biển, ngành công nghiệp cà phê chia thành một số loại khác nhau. Tuy nhiên, các số liệu và thuật ngữ cụ thể được sử dụng khác nhau giữa các quốc gia:
- Soft Bean (SB) và Strictly Soft Bean (SSB): Dưới 1.200m so với mực nước biển
- Hard Bean (HB) hoặc High Grown (HG): Trong khoảng 1.200 – 1370m.
- Strictly Hard Bean (SHB) hay Strictly High Grown (SHG) trên 1.370m.
Về cơ bản thì tính chất hạt cafe biến đổi theo độ cao như sau:
600m: Cà phê ở độ cao này thường có vị đắng đậm, hương vị đơn giản.
600 – 760m: Tại độ cao này cafe có hương vị nhạt, mùi đất.
760 – 910m: Lúc này cafe bắt đầu có vị ngọt, êm dịu.
910 – 1200m: Tại độ cao này cà phê có đặc trưng cam chanh, chocolate, vanilla.
1200 – 1600m: Cà phê có hương vị phong phú, hương trái cây, hương hoa.
Cà phê là một trong những thức uống phổ biến và được yêu thích trên khắp thế giới. Tuy nhiên, có một yếu tố quan trọng mà nhiều người không biết đến khi nói về cà phê: độ cao nơi cây cà phê được trồng có thể ảnh hưởng đáng kể đến hương vị của hạt cà phê. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách mà độ cao ảnh hưởng đến hương vị cà phê và tại sao các hạt cà phê từ các vùng độ cao khác nhau có những đặc điểm riêng biệt.
Sự Ảnh Hưởng của Độ Cao đến Hương Vị Cà Phê
Sự ảnh hưởng của độ cao đến hương vị cà phê đã được nghiên cứu và chứng minh bởi nhiều nhà khoa học và chuyên gia cà phê. Độ cao nơi cây cà phê được trồng ảnh hưởng đến hương vị thông qua các yếu tố sau:
Khí Hậu
Độ cao nơi cây cà phê mọc có liên quan mật thiết đến khí hậu. Ở độ cao cao hơn, nhiệt độ thường thấp hơn và có nhiều biến đổi khí hậu hơn. Điều này có thể dẫn đến sự khác biệt đáng kể trong môi trường trồng cà phê. Cà phê từ các vùng cao thường trải qua mùa mưa và mùa khô rõ rệt, cung cấp điều kiện lý tưởng cho việc phát triển hạt cà phê có chất lượng tốt. Môi trường này ảnh hưởng đến quá trình trưởng thành của hạt cà phê và do đó, hương vị cuối cùng của cà phê.
Đa Dạng Giống Cây
Các khu vực cà phê trên thế giới có thể chứa nhiều giống cây cà phê khác nhau. Mỗi giống cây có đặc điểm riêng, bao gồm cách nó phản ứng với điều kiện độ cao khác nhau. Giống cây cà phê chịu đựng độ cao tốt sẽ thích nghi tốt hơn với môi trường cao, và kết quả là hương vị cà phê từ các giống cây này có thể đặc trưng cho vùng độ cao cụ thể.
Tốc Độ Chín
Cà phê từ các vùng độ cao thường mất thời gian lâu hơn để chín hoàn toàn so với cà phê từ các vùng thấp hơn. Quá trình chín diễn ra chậm hơn ở độ cao cao hơn do sự ảnh hưởng của nhiệt độ thấp và độ ẩm thấp. Sự trễ này cho phép hạt cà phê phát triển một cách đều đặn và tạo ra hương vị phong phú và độc đáo hơn.
Các Vùng Độ Cao Nổi Tiếng Về Hương Vị Cà Phê
Có nhiều vùng trên thế giới nổi tiếng với cà phê độ cao, và mỗi vùng này có những đặc điểm hương vị riêng biệt. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:
Cà Phê Colombia
Colombia là một trong những quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới và nổi tiếng với cà phê Arabica cao cấp. Cà phê Colombia thường được trồng ở độ cao từ 1.200 đến 1.800 mét trên mực nước biển. Điều kiện khí hậu ở các vùng độ cao này tạo ra cà phê có hương vị nhẹ nhàng, acid tinh tế và hương thơm hoa quả. Cà phê Colombia thường có hương vị hấp dẫn và cơ cấu tương đối phức tạp.
Cà Phê Ethiopia
Ethiopia là quê hương của cây cà phê Arabica và được xem là nguồn gốc của cà phê. Cà phê Ethiopia thường được trồng ở độ cao từ 1.500 đến 2.200 mét trên mực nước biển. Với độ cao này, cà phê Ethiopia có hương vị độc đáo với mùi hương hoa quả, cam, và hương thơm đặc biệt. Đây có thể xem là một trong những loại cà phê độ cao phổ biến nhất và được người yêu cà phê trên khắp thế giới săn đón.
Cà Phê Peru
Cà phê Peru thường được trồng ở độ cao từ 1.200 đến 1.800 mét trên mực nước biển, tương tự như cà phê Colombia. Vùng trồng cà phê ở Peru có khí hậu mát mẻ, nên cà phê từ đây thường có hương vị tươi mát với độ axit cao và hương thơm độc đáo. Cà phê Peru ngày càng thu hút sự quan tâm của những người yêu cà phê.
Cách Chế Biến Ảnh Hưởng đến Hương Vị Cà Phê
Ngoài độ cao, cách chế biến cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hương vị cà phê. Cà phê có thể được chế biến bằng cách sấy khô, chế biến bằng nước, hoặc qua các phương pháp chế biến đặc biệt khác. Mỗi phương pháp chế biến có thể làm nổi bật hoặc ẩn những đặc tính riêng của hạt cà phê.
Chế Biến Bằng Nước
Chế biến bằng nước thường là phương pháp phổ biến cho cà phê Arabica ở các vùng độ cao. Phương pháp này thường làm nổi bật hương vị mềm mịn và acid tinh tế của cà phê. Cà phê chế biến bằng nước thường có hương thơm đa dạng và phức tạp.
Sấy Khô
Phương pháp sấy khô thường được sử dụng cho cà phê Robusta, loại cây phù hợp với độ cao thấp hơn. Cà phê sấy khô thường có hương vị đậm đà, thân mạnh, và ít acid hơn so với Arabica. Phương pháp chế biến này giúp tạo ra cà phê dành riêng cho những người yêu thích hương vị mạnh mẽ.
Phương Pháp Chế Biến Đặc Biệt Để Có Hương Vị Cà Phê
Ngoài hai phương pháp chế biến chính, còn có nhiều phương pháp chế biến đặc biệt khác, như chế biến tự nhiên và chế biến lên men. Những phương pháp này có thể tạo ra những hương vị độc đáo và thú vị, đặc biệt là ở các vùng độ cao.
Kết Luận: Hương vị cà phê biến đổi theo độ cao như thế nào?
Hương vị cà phê là một thế giới phức tạp và đa dạng, và độ cao nơi cây cà phê được trồng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hương vị cuối cùng. Cà phê từ các vùng độ cao khác nhau có những đặc điểm hương vị riêng biệt do sự ảnh hưởng của khí hậu, giống cây, và cách chế biến. Việc hiểu sâu hơn về cách độ cao ảnh hưởng đến hương vị cà phê có thể giúp bạn khám phá thêm sự đa dạng và thú vị của thế giới cà phê.
